Bạn còn nhớ quyển The Discipline Trader – Trader Kỷ Luật mình giới thiệu trước đây chứ? Đây là một cuốn sách khác về tâm lý học giao dịch của tác giả Mark Douglas, cuốn này chỉ đứng sau cuốn Trading In The Zone về độ nổi tiếng.
Trong quá trình đọc, mình phát hiện thấy trong cuốn này tác giả có đề cập đến khái niệm giao dịch tâm lý thị trường rất hay, có lẽ sẽ phù hợp với anh em muốn nghiên cứu thêm về phương pháp giao dịch ít được quan tâm tại Việt Nam – giao dịch theo tâm lý thị trường.
Nội dung bài viết
Mark Douglas nói gì về bản chất của Trading?
Mark cho rằng thị trường luôn đúng. Mức giá ở thời điểm hiện tại thể hiện niềm tin đồng thuận của các Trader đang giao dịch về giá trị của thị trường trong tương quan với giá thị trường ở thời điểm tương lai. Điều này cũng giống với lý thuyết Dow.
Nếu đã là một tập hợp của đám đông người chơi, ý kiến nhỏ lẻ của bạn sẽ là vô dụng trên thị trường, nó giống như hạt muối giữa biển khơi vậy. Nếu giá đang đâm xuyên tất cả các mức giá thấp nhất của mọi thời đại, bạn sẽ không tin rằng nó có thể tăng trở lại trừ khi bạn có đủ sức để dịch chuyển thị trường. Là một Trader bạn cần quyết định cái gì là quan trọng, bạn cần đúng hay bạn cần kiếm ra tiền?
Chuyển động của giá phụ thuộc vào sự sợ hãi của thị trường
Đừng tìm kiếm lý do nếu bạn muốn dự đoán sự chuyển động của giá cả trên thị trường. Bạn cần phải tìm hiểu làm thế nào phần lớn các Trader nhận thức được thị trường thông qua các yếu tố tâm lý, chẳng hạn: sự sợ hãi của họ khi bỏ lỡ một cơ hội giao dịch, sợ hãi khi bỏ quên một điều gì đó trên thị trường (đọc thêm về hội chứng FOMO của Trader). Mọi người sẽ không chủ đích tham gia giao dịch khi họ tin rằng họ sẽ thua lỗ, Trader nào cũng tin rằng mình đúng vì vậy giao dịch chỉ được thực hiện khi có một bên chấp nhận sai lầm trên thị trường, nghĩa là giá di chuyển là do Trader vào lệnh và sau đó nghĩ rằng mình sai lầm rồi đóng lệnh lỗ hơn là do họ nghĩ mình đúng.
Trong trường hợp không có người nào làm chủ thị trường, giá sẽ liên tục di chuyển qua lại giữa bờ trên và bờ dưới để tạo thành một vùng giá đi ngang mà anh em hay gọi là sideway, cho đến khi nào có ai đó “biết” một bên thị trường sẽ làm gì và hành động dựa trên sự hiểu biết (nôm na là trade ngược big boy trade ngược đám đông Trader nhỏ lẻ, mình nghĩ vậy).
Đừng cố gắng kiếm soát thị trường, hãy biết cách “vâng lời” market
Bạn không thể kiểm soát thị trường bởi vì bạn không biết chắc các Trader sẽ làm gì tiếp theo. Điều duy nhất bạn có thể kiểm soát là chính mình. Bạn cần phải tạo ra các quy tắc riêng cho mình và có kỷ luật để có thể sống sót với điều đó. Bạn cần phải tự giải phóng bản thân khỏi những mong đợi hay dự đoán của mình về thị trường, để bạn có thể chuyển hướng quan tâm của mình vào những cơ hội giao dịch thực sự. Vì mong đợi và kỳ vọng theo Mark sẽ làm “mờ mắt” sự khách quan của Trader.
Trader thiếu sự tự chủ bởi vì họ giống như đứa trẻ đang học cách sống trong một môi trường có “khuôn khổ”. Hành vi của chúng ta được kiểm soát bởi người mẹ lớn market, market không có lỗi cho những sai lầm của Trader, việc của bạn là phải thay đổi hành vi của mình cho phù hợp với sự mong đợi của người mẹ market. Ngoan ngoãn và tử tế thì bạn mới có thể thành công trong thị trường.
Market cho bạn tiềm năng không giới hạn về lợi nhuận và… tổn thất. Nhưng Trader thường chỉ nhìn vào vế đầu tiên của mệnh đề, Trader sẽ tự tạo ra ảo giác rằng mỗi lệnh giao dịch đều có khả năng hoàn thành giấc mơ “hoang dại” nào đó về tự do tài chính của bản thân. Giấc mơ đó không có thật, bạn cần phải giải phóng bản thân khỏi những quan điểm phi thực tế cho rằng mỗi lần bạn trade là bạn đã sắp hoàn thành giấc mơ mình đang hướng tới. Ảo tưởng sẽ kết nối ảo tưởng, bạn sẽ tự sản sinh ra các ảo giác về thị trường và dễ hiểu bạn không thể thắng nổi thị trường với tâm lý giao dịch như thế.
Kết luận cuối về bản chất của Trading
Giá cả là một chuyển động vĩnh cửu, người ta không thể định nghĩa được điểm bắt đầu hoặc điểm kết thúc của nó. Điều này tạo ra một quá trình liên tục để bạn quyết định nên trade như thế nào là đủ, khi nào bạn cần phải vào lệnh hoặc khi nào bạn cần phải thoát lệnh. Bản chất của sự tham lam là không bao giờ hài lòng, bạn sẽ luôn thoát lệnh với cảm giác tiếc nuối dù bạn đã kiếm lời được bao nhiêu tiền từ thị trường.
Xin phép kết thúc bài viết với câu nói mà mình nghĩ là hay nhất trong phần 2 của cuốn sách:
“Entering a trade will involve all your beliefs about opportunity in relationship to risk, missing out, needing a sure thing, and not being wrong. Exiting a trade will involve all your beliefs about loss, greed, failure, and control.”
“Việc vào lệnh liên quan đến tất cả niềm tin của bạn về cơ hội giao dịch trong mối quan hệ với rủi ro, sự bỏ lỡ, cần một điều chắc chắn, và không mắc sai lầm. Thoát lệnh liên quan đến tất cả niềm tin của bạn về thua lỗ, tham lam, sự thất bại và khả năng kiểm soát. “
