Thị trường dầu thô không chỉ là những con số nhảy múa giống như “tiền quy ước” hay tài sản dự trữ giống như vàng. Dầu là một loại hàng hóa phục vụ sản xuất thực. Giao dịch dầu cũng cần phải hiểu về tài sản cơ sở đằng sau những con số.
Nội dung bài viết
Hai nhóm dầu thô phổ biến nhất trên thế giới?
Trên thế giới có hơn 160 loại dầu thô khác nhau. Trong đó, hai nhóm dầu có tiêu chuẩn cao và phổ biến nhất thường được nhắc đến trong các bản tin là Brent Crude Oil (thường được gọi là Dầu Brent) và West Texas Intermediate (thường được gọi là Dầu WTI).
Brent là dầu được sản xuất tại các mỏ dầu ở Biển Bắc (châu Âu). WTI có nguồn gốc từ các mỏ dầu của Mỹ, chủ yếu ở Texas, Louisiana và North Dakota.
Đặc tính quan trọng nhất của các loại dầu là hàm lượng lưu huỳnh có trong dầu, căn cứ vào đó, dầu thô được định nghĩa là ngọt hoặc chua và mật độ dao động từ nặng đến nhẹ. “Dầu thô ngọt” là một thuật ngữ chỉ dầu thô có ít hơn 1% lưu huỳnh.
Hàm lượng lưu huỳnh của cả Brent và WTI đều dưới 1%, khiến cả hai đều “ngọt”. Chúng cũng ít đậm đặc hơn (nhẹ hơn) so với nhiều loại dầu thô được khai thác ở nơi khác. Cả hai đặc điểm này làm cho chúng dễ dàng tinh chế và hấp dẫn hơn đối với các nhà sản xuất sản phẩm từ dầu. Chính vì vậy, giá của Brent và WTI được sử dụng làm giá tiêu chuẩn (benchmark) cho các giao dịch dầu thô trên thế giới. Trong đó, Brent thường được dùng benchmark cho dầu thô châu Phi, châu Âu và Trung Đông (chiếm khoảng 2/3 sản lượng dầu thô của thế giới). WTI là dầu thô tiêu chuẩn ở Mỹ. Các nước châu Á có xu hướng sử dụng kết hợp giá Brent và WTI để định giá dầu thô của họ.
Thị trường giao dịch
Dầu thô Brent giao dịch tương lai trên Sàn giao dịch liên lục địa (ICE). Hợp đồng tương lai dầu thô WTI được niêm yết trên sàn NYMEX (New York Mercantile Exchange) thuộc CME Group (Chicago Mercantile Exchange). Giá dầu tham chiếu mà bạn thường thấy trong các bản tin cập nhật thị trường chính là giá dầu tương lai trên hai sàn này.
Giá dầu tại thời điểm cuối ngày 17/04/2020. Nguồn: Bloomberg
Tại sao có sự khác nhau giữa giá Brent và WTI trên thị trường dầu thô?
Kể từ giữa thập niên 80, dầu WTI và Brent đã được giao dịch ở mức giá gần như nhau. Có những thời điểm WTI đắt hơn Brent. Tuy nhiên, hiện tại WTI có giá thấp hơn Brent. Sự khác biệt về giá dao động thường trong khoảng 10-20 USD/thùng. Sự chênh lệch này bị chi phối bởi hoạt động sản xuất dầu thô tại Mỹ so với các khu vực khác và ảnh hưởng của các sự kiện địa chính trị đến nguồn cung dầu thô trên thế giới.
Sự chênh lệch giá cao nhất diễn ra trong năm 2011 khi Brent được giao dịch ở mức cao hơn lên đến 25$ so với WTI do ảnh hưởng của phong trào Mùa xuân Ả Rập, bắt đầu ở Ai Cập vào tháng 2/2011. Những lo ngại liên quan đến việc thiếu hụt nguồn cung khiến dầu Brent – dầu tiêu chuẩn cho khu vực này trở nên đắt đỏ hơn. Khi căng thẳng qua đi, sự chênh lệch này cũng được thu hẹp lại.
Mặc dù giá của hai loại dầu tiêu chuẩn này bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau. Tuy nhiên, xu hướng của chúng lại khá tương tự nhau. Nếu giá dầu Brent tăng thì dầu WTI khả năng cao cũng sẽ tăng lên và ngược lại.
Các quốc gia có ảnh hưởng đến giá dầu thế giới?
OPEC – Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ bao gồm 13 quốc gia (Algeria, Angola, Equatorial Guinea, Gabon, Iran, Iraq, Kuwait, Libya, Nigeria, Cộng hòa Congo, Ả Rập Xê Út, Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất và Venezuela) được thành lập để điều tiết giá dầu bằng cách kiểm soát nguồn cung, nhằm đảm bảo các thành viên có được mức giá tốt nhất. Trong đó, Ả Rập Xê Út được coi là “lãnh đạo không chính thức” của tổ chức này. Nga dù không phải là thành viên OPEC nhưng cũng rất tích cực cắt giảm sản lượng trong những năm gần đây. Ngoài OPEC, các quốc gia sản xuất dầu lớn nhất thế giới là Hoa Kỳ, Canada và Trung Quốc.
Các cách để đầu tư dầu thô?
Dầu thô giờ đây không chỉ là một loại hàng hóa có giá trị mà nó còn là một loại tài sản đầu tư giúp đa dạng hóa và giảm thiểu rủi ro cho danh mục. Các cách để đầu tư dầu thô bao gồm:
- Hợp đồng tương lai (Future Contract)
- Hợp đồng quyền chọn (Option)
- Mua cổ phiếu của các công ty năng lượng
- Chứng chỉ quỹ ETF
- Hợp đồng chênh lệch giá (CFD).
