Chứng Khoán Nợ Là Gì -Có Nên Đầu Tư Vào Chứng Khoán Nợ?

1. Chứng khoán nợ là gì?

Chứng khoán nợ được hiểu là loại chứng khoán chứng nhận mối quan hệ giữa hai chủ thể đó chính là chủ nợ của người sở hữu với công ty phát hành.

Chứng khoán nợ hiện nay đang tồn tại dưới những dạng thức chủ yếu đó là dạng trái phiếu, chứng khoán dạng nợ và giấy tờ, công cụ tài chính phát sinh và công cụ thị trường tiền.

Chứng khoán nợ chủ yếu là trái phiếu

Thực tế ở các nước phát triển hiện nay, chứng khoán nợ luôn chiếm tỷ trọng giao dịch khá cao trên thị trường chứng khoán so với những hình thức giao dịch khác.

Tuy nhiên, khi tìm hiểu chứng khoán nợ là gì, bạn sẽ biết được rằng tỷ lệ lãi suất của sản phẩm phụ thuộc vào mức độ rủi ro của việc vay mượn và rủi ro của người đi vay. Do vậy, đây chính là lý do chứng khoán nợ luôn được chính phủ phát hành với mức lãi suất khá thấp.

2. Chứng khoán nợ bao gồm những dạng nào?

Chứng khoán nợ thường tồn tại dưới nhiều dạng khác nhau, như trái phiếu (bond), chứng khoán dạng nợ (debenture) và giấy tờ (note), các công cụ thị trường tiền tệ (money market instruments), các công cụ tài chính phái sinh (financial derivatives).

Trái phiếu

Trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền lợi của người sở hữu với phần vốn nợ của tổ chức phát hành. Có thể là nhà nước, doanh nghiệp hoặc các tổ chức tài chính phát hành. Như vậy, trái phiếu được xem là phương tiện vay nợ, chủ thể phát hành có nghĩa vụ trả cả gốc lẫn lãi khi đến kỳ hạn nhất định.

Theo đó, người sở hữu trái phiếu được hưởng khoản lãi cố định, phần lãi này không phụ thuộc vào kết quả dùng vốn. Tuy nhiên, người sở hữu trái phiếu không có quyền tham gia hoạt động quản lý đối với tổ chức phát hành.

Hiện nay có 2 loại trái phiếu phổ biến là Trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp.

– Trái phiếu chính phủ (công trái, công khố phiếu) có độ an toàn cao nhất. Thông thường người mua được hưởng lãi suất cố định theo kỳ hạn. Ví dụ: Lãi suất của trái phiếu kỳ hạn 5 năm khoảng 6,8%.

– Trái phiếu doanh nghiệp do doanh nghiệp phát hành với mục đích cần vốn để mở rộng quy mô kinh doanh hoặc đầu tư đổi mới công nghệ.

Thay vì đi vay ngân hàng phải chờ thời gian thẩm định và giải trình cụ thể thì doanh nghiệp huy động vốn bằng cách phát hành trái phiếu để chớp lấy cơ hội kinh doanh kịp thời.

Trái phiếu do doanh nghiệp phát hành

Chứng khoán dạng nợ

Chứng khoán dạng nợ tương tự như trái phiếu nhưng khác ở điều kiện đảm bảo và một số vấn đề liên quan. Mục đích khi phát hành loại chứng khoán này nhà nước hoặc công ty lớn cần huy động vốn vào ngân sách.

Công cụ thị trường tiền tệ

Đây là những giấy tờ xác nhận quyền được hưởng vô điều kiện một lượng thu nhập cố định bằng tiền trong một thời gian nhất định.

Công cụ tài chính phái sinh

Công cụ tài chính phái sinh là những công cụ được phát hành dựa theo những công cụ tài chính đã có với những mục tiêu: Bảo vệ lợi nhuận, tạo ra lợi nhuận hoặc phân tán rủi ro. Công cụ tài chính phái sinh cơ bản là hoán đổi, quyền chọn.

3. Một số điều bạn cần biết về chứng khoán nợ

– Tính chất : Là chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ ghi nhận quyền sở hữu với một phần vốn vay.

– Tư cách chủ sở hữu : Chủ nợ của công ty, có quyền đòi thanh toán các khoản nợ những không thể tham gia quản lý, điều hành.

– Sự thay đổi về pháp lý : Tăng vốn vay nhưng không ảnh hưởng quyền quản trị của những người trong Ban giám sát.

– Lợi nhuận : Người sở hữu được trả lãi định kỳ với mức lãi suất ổn định, không phụ thuộc kết quả sử dụng vốn hoặc hoạt động kinh doanh.

– Khả năng tiếp cận nguồn vốn : Không bắt buộc doanh nghiệp phải huy động vốn dài hạn, trong ngắn hạn vẫn được.

– Tính thanh khoản : Trái phiếu đã được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán, tính thanh khoản cao.

– Thời gian đáo hạn : Thời gian đáo hạn nhất định có ghi trên trái phiếu.

4. Có nên đầu tư vào chứng khoán nợ?

Tùy vào biến động thị trường hiện tại và tình trạng của công ty mà bạn sẽ có những quyết định đầu tư khác nhau.

Nếu thị trường biến động xấu, bạn nên cân nhắc đến việc đầu tư chứng khoán nợ. Trong trường hợp này thì các cổ phiếu sẽ bất lợi khi có xu hướng giảm giá.

Vào thời điểm này, chứng khoán nợ như trái phiếu sẽ được ưu tiên khi có thể tạo lập lợi nhuận cố định mà không bị ảnh hưởng nhiều bởi thị trường.

Cần quan sát thị trường trước khi quyết định đầu tư vào chứng khoán nợ

Nếu trong thời gian thị trường ổn định thì lựa chọn tối ưu nhất là đầu tư vào chứng khoán vốn. Các cổ phiếu hay chứng chỉ quỹ trong gian đoạn này thường có xu hướng tăng giá khi thu hút được lượng lớn dòng tiền đầu tư. Qua đó, khả năng gia tăng lợi nhuận sẽ cao hơn so với chứng khoán nợ.