Giá dầu thô Brent đạt trung bình 43 USD/thùng trong tháng 11, tăng 3 USD/thùng so với mức trung bình của tháng 10.
Chúng ta dự đoán rằng mức giá sẽ duy trì quanh đó cho đến hết quý 4/2020, nhưng trung bình sẽ là 49 USD/thùng vào năm 2021, theo Triển vọng Năng lượng Ngắn hạn của Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ (EIA) công bố vào ngày 8 tháng 12.
Vào đầu năm 2020, giá dầu Brent đã tăng mạnh và đạt mức trung bình 64 USD/thùng. Tuy nhiên, mức giá này cũng nhanh chóng giảm mạnh vào quý 2, cuối cùng đóng cửa ở mức thấp nhất khoảng 9 USD/thùng.
Trong khi đó, giá dầu WTI tại Cushing, Hoa Kỳ cũng giảm mạnh xuống mức -37 USD/thùng, đây là mức giá chưa từng có trong lịch sử.
Sự sụt giảm nhu cầu từ đại dịch đã trở nên tồi tệ hơn do dư cung. Vào ngày 12 tháng 4 năm 2020, OPEC và Nga đã đồng ý cắt giảm sản lượng để hỗ trợ giá dầu thô. Điều đó đã đưa giá trở lại phạm vi tích cực.
Nội dung bài viết
Dầu WTI và Dầu Brent
Có hai hạng dầu thô là tiêu chuẩn cho các giá dầu khác, là WTI tại Cushing và dầu Brent Biển Bắc.
WTI tại Cushing đến từ Hoa Kỳ và là tiêu chuẩn cho giá dầu của Hoa Kỳ. Dầu Brent ở Biển Bắc đến từ Tây Bắc Âu và là chuẩn cho giá dầu quốc tế.
EIA dự báo giá dầu WTI sẽ đạt trung bình khoảng 39 USD/thùng vào năm 2020 và 46 USD/thùng vào năm 2021. Tồn kho dầu toàn cầu cao và công suất sản xuất dầu dư thừa, dự kiến sẽ hạn chế việc tăng giá dầu thô vào năm 2021.
Bốn lý do làm giá dầu thô biến động hiện nay
Giá dầu thô biến động theo chu kỳ. Giá dầu thô thường tăng mạnh vào mùa xuân do cá nhà kinh doanh dầu mỏ dự đoán nhu cầu lái xe cao trong kỳ nghỉ hè.
Một khi nhu cầu đạt đỉnh, giá sẽ giảm vào mùa thu và mùa đông. Tuy nhiên, giá dầu thô cũng chịu ảnh hưởng từ các biến động kinh tế – xã hội khác.
Đại dịch coronavirus đã khiến nhu cầu dầu giảm mạnh. Điều đó đã bù đắp cho ba yếu tố khác ảnh hưởng đến giá dầu: sản lượng dầu của Mỹ tăng, ảnh hưởng của OPEC giảm và đồng đô la mạnh lên.
1. Nhu cầu toàn cầu giảm
EIA ước tính nhu cầu dầu thô và nhiên liệu lỏng toàn cầu sẽ là 92,4 triệu thùng/ngày vào năm 2020. Con số này giảm 8,8 triệu thùng/ngày so với năm 2019. Dự kiến nhu cầu sẽ tăng 5,8 triệu thùng/ngày vào năm 2021.
2. Tăng sản lượng dầu của Hoa Kỳ
Các nhà sản xuất dầu đá phiến của Mỹ và các nhiên liệu thay thế, chẳng hạn như ethanol, đã tăng nguồn cung. Họ tăng nguồn cung một cách chậm rãi, hỗ trợ giá đủ cao để trả chi phí thăm dò.
Nhiều nhà sản xuất dầu đá phiến đã thực hiện chiết xuất dầu hiệu quả hơn. Họ đã tìm ra cách để giữ cho giếng luôn thông thoáng, tiết kiệm chi phí đóng nắp. Sự gia tăng này bắt đầu vào năm 2015 và đã ảnh hưởng đến nguồn cung kể từ đó.
Giá dầu thô của mỹ được dự báo sẽ đạt 11,3 triệu thùng/ngày vào năm 2020 và 11,1 triệu thùng/ngày vào năm 2021
Vào tháng 8/2018, Mỹ trở thành nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới. Vào tháng 9/2019, sản lượng dầu thô của Mỹ đã tăng lên mức kỷ lục (vào thời điểm đó) là 12,1 triệu thùng/ngày. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1973 Mỹ xuất khẩu nhiều dầu hơn nhập khẩu.
Sản lượng dầu thô của Mỹ đạt 11,2 triệu thùng/ngày vào tháng 11/2020 do sản lượng khai thác liên quan đến bão ở Vịnh Mexico tăng lên. Dự báo sẽ đạt 11,3 triệu thùng/ngày vào năm 2020 và 11,1 triệu thùng/ngày vào năm 2021. Tuy nhiên đây là mức giảm so với mức 12,2 triệu vào năm 2019.
3. Giảm thị phần dầu thô của các nước OPEC
Các nhà sản xuất đá phiến của Hoa Kỳ đã bắt đầu có nhiều ảnh hưởng hơn, nhưng họ không hoạt động như một các-ten (là thoả thuận hợp tác chính thức về giá cả, sản lượng và những điều kiện khác giữa các doanh nghiệp trong thị trường thiểu quyền) như OPEC. Để duy trì thị phần, OPEC đã không cắt giảm sản lượng đủ để hạ giá sàn.
Lãnh đạo của OPEC, Ả Rập Xê-út, muốn giá dầu thô cao hơn vì đó là nguồn thu của chính phủ. Nhưng họ phải cân bằng điều đó với việc mất thị phần vào tay các công ty Mỹ và Nga.
Ả Rập Saudi do người Sunni lãnh đạo cũng không muốn mất thị phần vào tay đối thủ không đội trời chung, Iran do người Shiite lãnh đạo.
Hiệp ước hòa bình hạt nhân năm 2015 đã dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế năm 2010 và cho phép đối thủ lớn nhất của Saudi Arabia xuất khẩu dầu trở lại vào năm 2016. Nhưng nguồn đó cạn kiệt khi Tổng thống Donald Trump áp dụng lại các lệnh trừng phạt vào năm 2018.
4. Giá trị đô la tăng
Các nhà giao dịch ngoại hối đã đẩy giá trị của đồng đô la tăng lên kể từ năm 2014.
Nhiều nhà giao dịch sử dụng đồng đô la như một khoản đầu tư an toàn trong thời kỳ kinh tế không chắc chắn.
Ví dụ: giá trị của đồng đô la đã tăng 30% từ năm 2013 đến năm 2016 để đối phó với cuộc khủng hoảng nợ Hy Lạp và Brexit. Từ ngày 3 tháng 3 đến ngày 23 tháng 3 năm 2020, nó đã tăng 8,4% để đối phó với đại dịch coronavirus.9
Tất cả các giao dịch dầu được thanh toán bằng đô la Mỹ. Hầu hết các nước xuất khẩu dầu mỏ đều cố định tiền tệ của họ với đồng đô la.
Do đó, đồng đô la tăng 25% bù lại giá dầu giảm 25%. Sự bất ổn kinh tế toàn cầu giữ cho đồng đô la Mỹ mạnh.
Dự báo giá dầu thô năm 2025 và 2050
EIA dự đoán rằng vào năm 2025, giá danh nghĩa của dầu thô Brent sẽ tăng lên 79 USD/ thùng.
Đến năm 2030, nhu cầu thế giới được cho là sẽ đẩy giá dầu Brent lên 98 USD/thùng.
Đến năm 2040, giá dự kiến là 146 USD/thùng. Khi đó, nguồn dầu rẻ sẽ cạn kiệt, khiến việc chiết xuất dầu trở nên đắt đỏ hơn.
Theo báo cáo Triển vọng Năng lượng Hàng năm của EIA, giá dầu thô sẽ tăng đến 214 USD/thùng vào năm 2050.
EIA giả định rằng nhu cầu về xăng dầu tăng lên khi các công ty tiện ích dựa nhiều hơn vào khí đốt tự nhiên và năng lượng tái tạo. Nó cũng giả định nền kinh tế tăng trưởng trung bình khoảng 2% mỗi năm, trong khi tiêu thụ năng lượng giảm 0,4% một năm.
Liệu giá dầu thô thực sự có thể đạt 200 USD/thùng?
EIA dự báo giá dầu Brent ở mức 214 USD/thùng vào năm 2050 nếu chi phí sản xuất dầu giảm xuống và lấn át các nguồn năng lượng cạnh tranh.
Người dân phải chuẩn bị để thích nghi với mức giá dầu thô khá cao vào năm 2050
Vào tháng 7 năm 2008, giá dầu thô đã đạt mức cao kỷ lục khoảng 133 USD/thùng. Sau đó đã giảm xuống khoảng 40 USD/thùng vào tháng 12 trước khi tăng lên 123 USD/thùng vào tháng 4 năm 2011.
Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) trước đây đã dự báo rằng giá dầu Brent có thể lên tới 270 USD/thùng. Dự đoán này dựa trên nhu cầu tăng vọt từ Trung Quốc và các thị trường mới nổi khác.
Thuế carbon đã bị loại bỏ như một cách để ngăn chặn biến đổi khí hậu. Có một số người chỉ trích rằng họ tăng giá dầu thô lên quá cao, áp các mức thuế lũy thoái lên người nghèo.
OECD cho rằng, việc giá dầu thô tăng quá cao sẽ “phá hủy nhu cầu”. Tuy nhiên, theo thời gian việc giá tăng cao liên tục có thể thay đổi thói quen mua hàng của họ, từ đó người dân sẽ dần chấp nhận mức giá mới.
Dự đoán về giá dầu thô ở mức 200 USD/thùng có vẻ khá tồi tệ đối với người Mỹ. Trong khi đó, những người dân khu vực châu Âu, vốn đã phải trả một mức giá cao trong nhiều năm do thuế cao. Chỉ cần người dân có thời gian điều chỉnh, họ sẽ tìm cách sống chung với giá dầu thô cao hơn.
