Có một vấn đề được đặt ra rằng học sâu ngay từ đầu thì không biết học cái gì nhưng học rộng ngay từ đầu thì nhiều kiến thức thật nhưng lại không có chiều sâu, vậy phải làm thế nào cho đúng?
Tôi cũng có nhiều bài viết cho anh em mới vào nghề, nhưng chưa có bài nào bàn luận về vấn đề học sâu và học rộng. Vấn đề này luôn gây tranh cãi không những trong vấn đề Forex, trading nói chung mà nó còn tồn tại sự bất đồng quan điểm ở mọi lĩnh vực nơi con ngườ phải học tập và rèn luyện mới có thể thành công.
Đa số đều đồng tình rằng học sâu là tốt, nhất là bạn chuyên sâu về một lĩnh vực nào đó luôn luôn tốt hơn là những người cái gì cũng biết nhưng chỉ biết có chút ít. Nhưng có một vấn đề là ngay từ lúc mới bước chân vào thị trường, trader mới nên định hướng học sâu trước hay học rộng trước để không mất nhiều thời gian. Sau đây là một số quan điểm của tôi tuy nhiên nó không phải là đúng hoàn toàn. Do đó, rất cần những ý kiến và quan điểm của anh em mới cũng như lâu năm về vấn đề học rộng – học sâu để mọi người cùng nhau học hỏi nhé.
Nội dung bài viết
Học Sâu – Nhưng Sâu Cái Gì ?
Học sâu là tốt, như mọi người cũng đều biết, chúng ta không phải là từ điển sống, chúng ta là trader, đôi khi chỉ cần một phương pháp hiệu quả là quá đủ. Tuy nhiên, vấn đề của học sâu là học cái gì. Bởi lẽ chúng ta sẽ dành hết nguồn lực: thời gian, tiền bạc, công sức chỉ để học một phương pháp duy nhất (có thể thêm 1 số thứ liên quan để bổ trợ), nhưng nếu học không đúng phương pháp phù hợp thì sẽ gây ra lãng phí nguồn lực, thậm chí là mất ý chí và tinh thần theo đuổi nghề trading.
Chúng ta đều biết rằng trong thế giới trading có rất nhiều phương pháp rất hay: Elliott, Ichimoku, Gann, Maket Cycle, Marker Profile, các indicator và sự kết hợp của chúng, Thomas Demark, Di Napoli, Fractal,… nhưng không đơn giản là chúng ta chỉ việc “pick up” một phương pháp giống như vào quán nhậu chọn 1 con cá đang bơi bơi trong hồ để đem chiên lên nhậu. Chọn cá để nhậu thì dễ rồi, nhưng chọn phương pháp để luyện sâu thì vô cùng khó. Xác suất để bạn chọn ra một phương pháp phù hợp với mình cũng giống như chọn một công việc như ý, đúng sở trường hoặc chọn bạn đời xinh đẹp, giỏi giang, đàng hoàng, chung thuỷ, và… hợp với mình.
Sẽ không ít lần chúng ta đi nhầm chuyến tàu và buộc phải trở lại sân ga cũ. Phương pháp không sai, nhưng nó không phù hợp. Cụ thể như Elliott đâu có sai, nhưng không phải ai cũng đếm được sóng, dẫn đến đa số người học xong đều chê bai là sóng Elliott xuất hiện rồi mới đếm được. RSI đôi khi là một leading indicator, nhưng nếu không sử dụng được mọi người sẽ chê nó đi sau giá. Volume là một công cụ phản ánh tâm tư của giá, nhưng lại bị chê bai là không thực,… tất cả là do chúng không phù hợp với chúng ta.
Đó là chưa kể có những phương pháp bạn hiểu sai, luyện sai, đọc sai tài liệu hoặc kết hợp này nó. Trong tiểu thuyết kiếm hiệp chúng ta đều biết hiện tượng đó gọi là “tẩu hoả nhập ma”, kết cục chỉ có phế võ công đó luyện lại từ đầu mới mong tồn tại nổi. Trading y chang vậy.
Do đó, học sâu một phương pháp ngay từ đầu (mà bạn cho là đúng) sẽ như chơi tài xỉu với tỷ lệ ăn 1 thua 10 nếu như bạn không có người đi trườc chỉ dẫn và tự mò mẫm trong mớ kiến thức hỗn độn về trading hiện nay.
Học Rộng – Cái Gì Cũng Biết Nhưng Chưa Chắc Sử Dụng Được
Nguồn lực có hạn nhưng phải chia ra để học đủ thứ thì chắc chắn không có cái nào chuyên sâu nếu không muốn nói là chỉ có bề nổi. Giả sử chúng ta dành 3 tháng để cày Elliott, Ichimoku, Market Profile, Demark, Price Action, Heiken Ashi một lượt hay lần lượt. Rõ ràng bạn sẽ tìm được cái mình thích, cái mình ghét, cái mình giỏi, cái mình không giỏi. Nhờ học rộng nhiều phương pháp chúng ta có thể khắc phục được hạn chế của việc học sâu.
Nhưng khi biết quá nhiều kiến thức mà không sâu, chúng ta sẽ có xu hướng kết hợp chúng lại để mong lấp những lỗ hổng nhược điểm của từng phương pháp. Đây là tâm lý rất phổ biến của nhiều trader mới. Nếu anh em nào trade lâu năm chắc không còn cảm giác này nữa, nhưng những anh em tôi đã gặp gỡ và nói chuyện, họ đều có xu hướng như thế này. Cụ thể, họ thấy Price Action cho hành động giá rất tốt, nhiều tín hiệu nhưng rất nhiễu, họ sẽ kết hợp thêm Heiken Ashi để làm cho giá smooth hơn, thêm Stoch để báo hiệu đảo chiều, thêm Bollinger Bands để tìm nút cổ chai, thêm Market Profile để tìm vùng giá tốt để đặt lệnh, thêm Elliott để nắm được chu kỳ sóng, thêm…. và hệ quả là đồ thị của họ chằng chịt những indicator.
Đó là hậu quả của việc học rộng không kiểm soát. Mà thường trader học được nhiều phương pháp sẽ không có xu hướng muốn học sâu. Đây là kinh nghiệm của tôi, anh em có thể kiểm chứng lại.
Vậy Phải Làm Thế Nào Cho Đúng? Học Rộng Hay Học Sâu?
Theo quan điểm cá nhân, chúng ta cần kết hợp và thực hiện lần lượt. Cụ thể, để tìm ra phương pháp tốt và phù hợp, chúng ta trước tiên phải học rộng. Sau một thời gian chọn lựa, phân vân, lưỡng lự, anh em chắc chắn sẽ tìm được ý trung nhân, dẫu biết những phương pháp kia mình cũng thích, cũng rất hay, cũng rất hợp nhưng chỉ được chọn 1, nhiều lắm là 2 để học sâu.
Trên đây là một số quan điểm của tôi về vấn đề học tập và rèn luyện nâng cao kỹ năng trading. Anh em có đồng ý không, hay có ý kiến khác, xin mời anh em comment để mọi người cùng học hỏi nhé.
