So với chiến lược giao dịch hay các phương thức phân tích giá thì tâm lý giao dịch là phạm trù khó hiểu và khó để luyện tập. Bạn có thể giao dịch liên tục hàng ngàn lần trước khi biết được mẫu hình pinbar nào đem lại lợi nhuận cao nhất. Nhưng cũng với ngàn lần đó cảm xúc sợ hãi, lo lắng vẫn nguyên vẹn. Đó là khó khăn với một trader, bởi vì dù cho có biết được mẫu hình giá hiệu quả thì kết quả chung cuộc vẫn chịu tác động lớn từ tâm lý.
Một trong những vấn đề liên quan đến cảm xúc giao dịch rất thường gặp đó là căng thẳng (hay stress). Stress ảnh hưởng cực lớn đến quyết định ra vào lệnh của bạn. Ai cũng biết nếu quá stress thì kết quả trading có thể không tốt nhưng không phải ai cũng có cách để hạn chế stress. Vì thế, ngày trong nội dung sau đây mình sẽ nêu ra một trong những phương pháp hữu hiệu giúp giải quyết vấn đề này.
Nội dung bài viết
Các tình huống bất ngờ tạo nên sự căng thẳng
Trước khi đi vào giải quyết stress (căng thẳng), mình sẽ nói rõ hơn về lý do tại sao sự căng thẳng này lại xuất hiện.
Hãy hình dung ra tình huống như sau: Bạn đang giao có lời, liên tục là những giao dịch có lời. Giá gần như chạy đúng với kỳ vọng của bạn. Ban đầu thì bạn nghĩ, à thì có lẽ thị trường tốt. Nhưng sau đó chuỗi thắng này vẫn kéo dài, đến nỗi bạn cho rằng cứ click chuột là có tiền. Bạn hào hứng, thử tăng thêm chút khối lượng vào lệnh, thế mà vẫn thắng. Mọi thứ rất đẹp cho đến lúc cú trade thua lỗ đầu tiên xuất hiện. Nó như gáo nước lạnh dội thẳng vào những kỳ vọng của bạn. Bạn cảm thấy rất khó chịu nhưng dù gì thì thua một trade cũng có sao đâu. Nhưng không, liên tiếp sau đó lại là những giao dịch thua lỗ khác, bạn giận lắm. Sau đó là hàng loạt sai lầm dẫn đến việc tài khoản của bạn đang từ có lời chuyển sang thua lỗ.
Đó là ví dụ cho thấy căng thẳng đã xuất hiện trong trading. Nguyên nhân xuất hiện căng thẳng chủ yếu đến từ những sự kiện bất ngờ, nằm ngoài hoàn toàn dự tính. Bất ngờ càng nhiều, căng thẳng càng lớn.
Căng thẳng dẫn đến những sai lầm giao dịch
Thẳng thắn mà nói thì căng thẳng đem lại cả lợi ích lẫn tác hại. Nhưng trường hợp bạn thậm chí chưa kiểm soát được cảm xúc (như mục đích giải quyết vấn đề của bài viết này) thì chúng ta chưa vội bàn đến lợi ích của nó.
Căng thẳng sẽ khuếch đại cảm xúc mà bạn đang bị chi phối. Như trường hợp trên, khi bạn đang sung sướng vì có nhiều giao dịch có lời, vậy mà bỗng dưng thua lỗ ập đến, khi ấy căng thẳng có thể dẫn đến 1 trong 2 cảm xúc: thất vọng tột cùng và cực kỳ tức giận.
Cả 2 cảm xúc trên đều tiêu cực, cả 2 đều có thể khiến bạn ra những quyết định giao dịch sai lầm. Nếu đã rơi vào 2 trạng thái cảm xúc đó, bạn gần như không thể thoát ra, chắc chắn hậu quả sẽ đến. Chúng ta chỉ có thể phòng ngừa khi chưa bị căng thẳng.
Giao dịch đều đặn theo lịch cố định sẽ hạn chế căng thẳng
Có nhiều cách khác nhau để hạn chế căng thẳng. Tuy nhiên, cách triệt để nhất đó là loại bỏ hoặc giảm nhẹ mức độ bất ngờ trong khi giao dịch. Tức là những tình huống gây bất ngờ như ví dụ mình vừa đề cập khi nãy phải được kiểm soát.
Cách tốt nhất để làm được điều này là đặt ra lịch giao dịch cố định và làm theo nó. Nó rõ hơn, bạn nên đưa ra giờ giấc thời điểm giao dịch không thay đổi và chấp nhận mọi kết quả giao dịch mà nó mang lại. Ví dụ, nếu bạn muốn giao dịch 1 trade mỗi ngày, 1 tuần chỉ trade 3 ngày, tức một tuần 3 trade. 3 Ngày trading này không nên liền sát nhau để tránh cảm xúc của ngày trước ảnh hưởng đến ngày hôm sau. Tóm gọn, bạn có thể điều chỉnh lịch trading này theo ý riêng, nhưng phải sắp xếp sao cho quá trình giao dịch “bị kéo dài” tránh sự bất ngờ xuất hiện và giữ cho cảm xúc không bị ảnh hưởng.
Giao dịch theo cách này sẽ giúp bạn hạn chế được sự bất ngờ mà thị trường đem lại. Tất nhiên không thể 100%, nhưng vẫn có hiệu quả.
