Trên thế giới khái niệm nhà tạo lập thị trường (market maker) đã trở nên phổ biến. Hầu hết các quốc gia có thị trường chứng khoán đều có các nhà tạo lập thị trường, hoạt động dưới nhiều hình thức khác nhau. Những quốc gia có số lượng nhà tạo lập thị trường nhiều và hoạt động mạnh trên thế giới là các quốc gia có thị trường chứng khoán lâu đời và phát triển như Mỹ, Anh, Đức…Hãy cùng tìm hiểu cách thức hoạt động của các nhà tạo lập thị trường và tầm quan trọng của nó.
Nội dung bài viết
Nhà tạo lập thị trường là gì?
Nhà tạo lập thị trường là một công ty hoặc cá nhân sẵn sàng mua hoặc bán một chứng khoán. Nhờ vậy, các nhà đầu tư có thể mua và bán chứng khoán đó bất cứ khi nào họ muốn. Hãy nhớ rằng mỗi khi bạn mua hoặc bán một khoản đầu tư, sẽ luôn phải có một bên khác ở đầu bên kia của giao dịch đó. Bên đó thường là nhà tạo lập thị trường.
Nhà tạo lập thị trường sẽ cập nhật các mức giá mà họ sẵn sàng mua hoặc bán và số lượng chứng khoán mà họ sẵn sàng mua hoặc bán tại mỗi mức giá. Hãy cùng tìm hiểu sâu vào cách các nhà tạo lập thị trường hoạt động, tại sao họ lại quan trọng với thị trường chứng khoán và cách họ kiếm tiền.
Vai trò của nhà tạo lập thị trường:
Một nhà tạo lập thị trường tham gia vào thị trường chứng khoán bằng cách cung cấp các dịch vụ giao dịch cho các nhà đầu tư và thúc đẩy tính thanh khoản trên thị trường. Họ cung cấp cụ thể giá thầu và ưu đãi cho một bảo mật cụ thể ngoài quy mô thị trường của nó. Các nhà tạo lập thị trường thường làm việc cho các công ty môi giới lớn thu lợi nhuận từ chênh lệch giữa chênh lệch giá mua và bán.
Một số nhà tạo lập thị trường hoạt động và cạnh tranh với nhau trong các sở giao dịch chứng khoán để thu hút hoạt động kinh doanh của các nhà đầu tư thông qua việc đặt ra các chào giá và chào mua cạnh tranh nhất. Trong một số trường hợp, các sàn giao dịch như NYSE sử dụng một hệ thống chuyên gia trong đó một chuyên gia là nhà tạo lập thị trường duy nhất đưa ra tất cả các giá thầu và yêu cầu hiển thị cho thị trường. Một quy trình chuyên môn được thực hiện để đảm bảo rằng tất cả các giao dịch có thể mua được trên thị trường đều được thực hiện ở mức giá hợp lý một cách kịp thời.
Tầm quan trọng của các nhà tạo lập thị trường:
Các nhà tạo lập thị trường là yếu tố thiết yếu giúp thị trường tài chính có thể hoạt động trơn tru và thực hiện các lệnh thị trường lớn và nhỏ khác nhau. Bất cứ khi nào bạn đầu tư vào cổ phiếu, sẽ luôn phải có một người nào đó ở đầu bên kia giao dịch và đó có thể là nhà tạo lập thị trường.
Cách kiếm tiền của các nhà tạo lập thị trường:
Một nhà tạo lập thị trường đưa ra hai báo giá: Một là giá mà họ sẵn sàng mua chứng khoán và hai là giá mà họ sẵn sàng bán. Giá bán của nhà tạo lập thị trường luôn cao hơn giá mua, song thường chỉ chênh lệch vài xu. Như đã lưu ý ở trên, chênh lệch giữa giá mua và giá bán được gọi là chênh lệch giá mua – giá bán.
Các nhà tạo lập thị trường kiếm được tiền từ chênh lệch giá mua-bán qua khối lượng giao dịch mà họ thực hiện. Vì vậy, một nhà tạo lập thị trường mua cổ phiếu với giá thấp hơn so với giá mà họ bán dù trung bình chỉ vài xu, song với khối lượng giao dịch đủ lớn thì mức chênh lệch này vẫn sẽ tạo ra một khoản thu nhập đáng kể.
Ví dụ: nếu Apple (NASDAQ: AAPL) đang giao dịch quanh mức 175 đô la cho mỗi cổ phiếu, nhà tạo lập thị trường có thể đưa ra giá chào mua (giá mà họ sẵn sàng mua) là 174,95 đô la và giá chào bán (giá mà họ sẵn sàng bán) là $ 175,05. Mức chênh lệch 0,10 USD có vẻ không nhiều đối với các nhà đầu tư cá nhân, song hãy nghĩ đến 90 triệu cổ phiếu Apple được trao tay mỗi ngày. Nếu mọi giao dịch mua cổ phiếu của Apple đều thông qua một nhà tạo lập thị trường, thì tổng số tiền chênh lệch họ bỏ túi mỗi ngày sẽ lên tới 9 triệu USD.
Tuy nhiên, nhà tạo lập thị trường cũng phải chấp nhận một số rủi ro. Không có gì đảm bảo rằng họ sẽ có thể tìm được người mua hoặc người bán chấp nhận giá niêm yết của nó. Và cũng có thể có nhiều người bán hơn người mua khiến cổ phiếu dự trữ của họ bị đẩy cao lên và từ đó giá bán của họ phải giảm xuống, hoặc ngược lại. Hơn nữa, nếu thị trường đi theo hướng bất lợi với một nhà tạo lập thị trường, và họ đã không đặt mức chênh lệch giá mua – bán đủ để bù biến động thị trường thì họ có thể bị mất tiền.
