Ai cũng biết là những người thông minh, có chỉ số IQ cao thường sẽ thành công hơn trong… tất cả mọi việc. Thông minh hơn nghĩa là bạn sẽ nhanh chóng phát hiện vấn đề và tìm cách giải quyết nhanh hơn người bình thường, bạn cũng suy nghĩ logic và tư duy có hệ thống hơn. Trong Trading, người có IQ cao sẽ nhanh chóng “học thuộc” các chiến lược giao dịch, phản xạ nhanh với các mô hình hơn người bình thường.
Tuy nhiên, một giáo sư người Mỹ tên là Howard Gardner lại chứng minh điều ngược lại, trong cuốn sách “Emotional Intelligence – Why It Matters More Than IQ”, Howard chứng minh cảm xúc quan trọng hơn và những người thành công thường có chỉ số EQ cao (thông minh cảm xúc) chứ không phải có chỉ số IQ cao.
Vì sao EQ cao khiến cho chúng ta thành công hơn? Không cần đến những nghiên cứu mang tính hàn lâm, chỉ xét trên khía cạnh Trading, bài viết này mình sẽ ví dụ một trường hợp đủ để thuyết phục bạn tin rằng thông minh cảm xúc quan trọng hơn với Trader.
Nội dung bài viết
Thông minh cảm xúc là gì?
Thông minh cảm xúc đơn giản là cách mà bạn nhận biết và kiểm soát cảm xúc của mình. Và điều này chắc chắn quan trọng hơn chỉ số IQ vì cảm xúc là thứ không thể tách biệt khỏi con người, cảm xúc mới là yếu tố kiểm soát con người bạn.
Giả sử bạn đặt lệnh giao dịch khi thị trường đảo chiều trong vùng hỗ trợ nào đó bạn vừa phát hiện, sau đó bạn đặt stoploss bên dưới vùng hỗ trợ đó, giá đột nhiên quay lại và chạm đến vùng mà bạn vừa đặt stoploss. Cảm giác của bạn như thế nào? Bạn bắt đầu lo lắng vì bạn muốn mình đúng hơn là mắc sai lầm trong, vì nếu cú trade đi sai hướng nghĩa là nó chứng tỏ bạn là một Trader thất bại.
Suy nghĩ trong bạn lúc này sẽ bắt đầu lấn át tâm trí, cái mà Trader thường hay gọi là nỗi sợ hãi. Khi giá càng ngày càng tiến gần đến stop loss mà bạn đang đặt, phản ứng thường gặp là bạn sẽ xóa đi stop loss đó hoặc dời xa thêm chút nữa, vì bạn không tin mình đã sai, bạn không muốn thoát lệnh ngay lúc này. Chỉ một phản ứng của thị trường có thể làm bùng phát hàng loạt suy nghĩ và cảm xúc bên trong một Trader. Lúc này, hoặc bạn chọn cách phá vỡ luật chơi (từ bỏ hệ thống, không theo chiến lược), hoặc bạn sẽ chọn chơi cho đúng luật. Nhưng lúc này, Trader khó mà giữ đầu óc của mình cho tỉnh táo, và lựa chọn 1 thường xảy ra nhiều hơn.
Bây giờ bạn đã hiểu vì sao cảm xúc lại quan trọng và được nhiều Trader nhắc đến như vậy. Hầu như mọi quyết định giao dịch của chúng ta đều được điều khiển bởi cảm xúc chứ không phải một đầu óc logic.
Có thể gia tăng thông minh cảm xúc nhờ luyện tập?
Chỉ số IQ cao thuộc về sự kết nối mang tính phức tạp của mạng lưới thần kinh, là thứ không thể thay đổi được. Chúng mang tính bẩm sinh, giống như năng khiếu trời cho của một người. Tin vui là khác với chỉ số IQ, chỉ số EQ (thông minh cảm xúc) có thể luyện tập được.
Để gia tăng chỉ số EQ, bạn cần phải trải qua quá trình được gọi là tự nhận thức (self-awareness), kế đó bạn phải học cách phân biệt từng loại cảm xúc dấy lên trong tâm trí mỗi khi bạn phản ứng với thị trường. Đây là một quá trình xuyên suốt và rất khó để nắm bắt kể từ lúc bạn nhìn vào chart, đặt lệnh và cuối cùng là đóng lệnh
Trong những bài viết sau, mình sẽ chia sẻ cụ thể hơn về cách thức luyện tập kiểm soát cảm xúc. Vấn đề có lẽ còn rất xa lạ với anh em Trader vì chúng ta đã quá chú trọng đến việc phân tích thị trường, phân tích kỹ thuật hay phân tích cơ bản, cảm xúc thường chỉ là được đánh giá là sự hỗ trợ thêm trong hiệu quả giao dịch của một Trader.
Hy vọng bài viết này đã giúp anh em hiểu về thông minh cảm xúc và tầm quan trọng của tâm lý giao dịch. Nếu thấy hứng thú với bài viết, mong anh em hãy comment bên dưới để ủng hộ người chia sẻ nhé. Cảm ơn anh em.
